Ἦταν καὶ οἱ τρεῖς ἀδέλφια ἀπὸ τὴν Περσία (ὁ πατέρας τους ἦταν πυρολάτρης, ἐνῷ ἡ μητέρα τους χριστιανὴ καὶ τοὺς μετέδωσε τὴ χριστιανικὴ ἀγωγή, ἐνῷ τὴ χριστιανικὴ μόρφωση κάποιος εὐλαβὴς ἱερέας ὀνόματι Εὔνικος), καὶ εἶχαν ἔλθει στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ κάποια ἀποστολή. Κατὰ τὸ διάστημα τῆς ἐκεῖ παραμονῆς τους, συνέβη νὰ δοῦν στὴ Χαλκηδόνα τὸν αὐτοκράτορα Ἰουλιανό, ποὺ θυσίαζε στὰ εἴδωλα ἐν μέσῳ πομπῆς.
 
Τὸ θέαμα αὐτὸ τοὺς λύπησε πολὺ καὶ ἐξέφρασαν τὴν δυσαρέσκειά τους γιὰ τὸ κράτος, ποὺ ὁ ἡγέτης του γινόταν ἔνοχος τέτοιας ἀσέβειας. Κάποιοι καταδότες ὅμως, ποὺ τοὺς ἄκουσαν, τοὺς κατάγγειλαν στὸν Ἰουλιανό. Αὐτὸς διέταξε ἀμέσως οἱ τρεῖς Πέρσες ν᾿ ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό. Ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ μὲ τὴν σειρὰ τοὺς ἀποκρίθηκαν, ὅτι τοὺς ἑαυτούς τους πρὸ πολλοῦ εἶχαν ἀρνηθεῖ, καὶ γιὰ τὸν Ἰησοῦ στὸν ὁποῖο εἶχαν παραδομένη τὴν ψυχή τους, ἦταν ἕτοιμοι νὰ χύσουν γι᾿ Αὐτὸν τὸ αἷμα τους. 

Τότε ἄρχισε ὁ βασανισμός τους. Διαπέρασαν τοὺς ἀστραγάλους τους μὲ μυτερὸ ἀντικείμενο, καὶ ἔκαψαν τὶς μασχάλες τους μὲ ἀναμμένες λαμπάδες. Κατόπιν τοὺς ἀποκεφάλισαν. Ἀλλ᾿ ἡ θεία δίκη δὲν ἄργησε νὰ ἔλθει. Ὅταν μετὰ ἀπὸ λίγο ὁ Ἰουλιανὸς ἐξεστράτευσε κατὰ τῶν Περσῶν, σὲ κάποια μάχη, πληρώνοντας γιὰ τὶς ἁμαρτίες του, ἔπεσε νεκρὸς στὸ ἄνθος τῆς ἡλικίας του.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ´. Ταχύ προκατάλαβε 
Οἱ Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν. 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ΄.
Οἱ τῆς εὐσεβείας ὑπέρμαχοι, καὶ τῆς ἀσεβείας ἀντίπαλοι, Μανουὴλ θεόπνευστε, καὶ Ἰσμαὴλ θαυμάσιε, καὶ Σαβὲλ ἀξιάγαστε, παῤῥησίᾳ τὸν Χριστὸν, Υἱὸν Υεοῦ κηρύξαντες, τὸ αἷμα ὑμῶν ὑπὲρ Αὐτοῦ ἐξεχέατε· ὅν δυσωποῦντες μὴ παύσητε, τοῦ σωθῆναι υὰς ψυχάς ἡμῶν. 

Κοντάκιον 
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Τῇ πίστει Χριστοῦ, τρωθέντες παμμακάριστοι, καὶ τούτου πιστῶς, πιόντες τὸ ποτήριον, τὰ Περσῶν σεβάσματα, καὶ τὸ θράσος εἰς γῆν κατεβάλετε, τῆς Τριάδος ἰσάριθμοι, πρεσβείας ποιοῦντες, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 

Ἕτερον Κοντάκιον 
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Οἱ τρεῖς θεῖοι Μάρτυρες οἱ ἐκ Περσίδος, τὸν Σταυρὸν ἀράμενοι, οὐκ ἐδειλίασαν ποινὰς, ἀλλ’ ἐν σταδίῳ ἐκήρυξαν, τὸν ἐν Μονάδι Θεὸν Τρισυπόστατον. 

Ἕτερον Κοντάκιον 
Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Τοῦ Ἁγίου Μανουήλ
Τῶν τοῦ τυράννου ἀπειλῶν καὶ ὑποσχέσεων, καταφρονήσας ἀνδρικῶς στύλε ἀκλόνητε, σὺν ὁμαίμοσιν ἐνήθλησας μεγαλόφρον· ἀλλ’ ὡς ἔχων παῤῥησίαν πρὸς τὸν Κύριον, Μανουήλ με ἐκ κινδύνων ἐλευθέρωσον· ἵνα κράζω σοι, χαίροις Μάρτυς πανθαύμαστε. 

Ὁ Οἶκος 
Εὐφημήσωμεν φιλέορτοι τοὺς Μεγαλομάρτυρας τρεῖς αὐταδέλφους· Μανουὴλ, Σαβὲλ, καὶ Ἰσμαὴλ, τοὺς ἐκ Περσίδος ὡς ἀστέρας φαεινοὺς ἐκλάμψαντας λέγοντες· χαίρετε οἱ τὰ σώματα παντοίοις αἰκισμοῖς παραδόντες, καὶ τὴν ἄληκτον καὶ ἀγήρῳ ζωὴν τῆς φθαρτῆς προτιμήσαντες· χαίρετε οἱ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου ἐν τοῖς σώμασιν ὑμῶν φέροντες, καὶ διὰ Χριστὸν τοὺς ἀστραγάλους ἥλοις παρέντες· χαίρετε οἱ τὸν διὰ ξίφους θάνατον ἐτοίμως δεξάμενοι, καὶ τῶν γηΐνων τὰ οὐράνια ἀνταλλάξασθαι βουληθέντες· καὶ νῦν ἐν οὐρανοῖς σὺν Ἀγγέλοις ἀγαλλόμενοι, ἀπαύστως ὑμνεῖτε, τὸν ἐν Μονάδι Θεὸν Τρισυπόστατον. 

Ἕτερον Ὁ Οἶκος 
Τοῦ Ἁγίου Μανουήλ
Τίς σου τῶν ἐπιγείων Μανουὴλ ἐξισχύσειεν ἐιπεῖν τοὺς Μαρτυρικοὺς ἄθλους, καὶ τῆς ὑπὲρ Χριστοῦ πάλης τὴν ἄμετρο ἔνστασίν τε καὶ καρτερίαν, ἥν ἐπὶ γῆς ὡς ἄσαρκος ἐπεδείξω; Ἀλλ’ ὅμως ἴδε οὕτω σοὶ κράζω· χαίροις Θεοῦ στρατιώτα γενναῖε, χαίροις Χριστοῦ Μάρτυς ὡραῖε· χαίροις ἀστὴρ τοῦ νοητοῦ Ἡλίου παμφαίδιμε· χαίροις καρπὲ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὥριμε, χαίροις Περσίδος ἀθάνατον βλάστημα· χαίροις Θράκης ἀκλόνητον ἔρεισμα· χαίροις τερπνὸν θῦμα τοῦ παντάνακτος Θεοῦ· χαίροις ὁ τὴν πλάνην διελέγξας τοῦ Ἰουλιανοῦ· χαίροις ὁ πῦρ ἥλους καλάμους βέλη καὶ ξίφος εἰς οὐδὲν λογισάμενος· χαίροις οὗ τῇ ἀθλητικῇ ἐνστάσει Σατὰν ὁ δόλιος ὑπῆρξε παιζόμενος· χαίροις τῶν ἑορταζόντων τὴν μνήμην σου ὁ προστάτης· χαίροις δι’ οὗ ἡττήθη ὁ τύραννος παραβάτης· Χαίροις Μάρτυς πανθαύμαστε. 

Κάθισμα 
Ἦχος δ΄. Ὁ Ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ ἑκουσίως.
Τοὺς πολυτρόπους αἰκισμοὺς ἐνεγκότες, ἐν ἀπτοήτῷ λογισμῷ Ἀθλοφόροι, ὑπὲρ ἥλίου λάμπετε φαιδρότητα· ὅθεν τὴν φαιδρὰ ὑμῶν, ἑορτάζομεν μνήμην, πίστει ἱκετεύοντες, ταῖς ὑμῶν μεσιτείαις, ἁμαρτημάτων ἄφεσιν λαβεῖν, καὶ ἀγαθῶν αἰωνίων ἀπόλαυσιν.

 

 

Ὅλοι ἀγωνίστηκαν γιὰ τὸ Χριστὸ στὴν Ἀπολλωνία, ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Νουμεριανὸς (283-284 μ. Χ.). Οἱ τρεῖς πρῶτοι ἦταν Ἀθηναῖοι καὶ ἀσπάσθηκαν τὴν χριστιανικὴ πίστη ποὺ μὲ τόση θερμότητα εἶχε κηρύξει ὁ Ἄπ. Παῦλος στοὺς ἀρχαίους Ἀθηναίους. 

Ἀφοῦ συνδέθηκαν ἀδελφικὰ ἐν Χριστῷ καὶ μὲ τοὺς ἄλλους τρεῖς, ὅλοι μαζὶ ἦταν πρότυπο ἐφαρμογῆς τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, δείχνοντας ἔτσι τὴν μεγάλη ἀγάπη τους σ᾿ Αὐτόν. 

Ἄλλωστε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε πὼς θέλει νὰ τὸν ἀγαποῦν αὐτοὶ ποὺ τὸν ἀκολουθοῦν: «Ἐὰν ἀγαπᾶτε με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμᾶς τηρήσατε». Δηλαδή, ἂν μὲ ἀγαπᾶτε, τηρεῖστε τὶς ἐντολές μου καὶ δεῖξτε ἔτσι ὅτι ἡ ἀγάπη σας γιὰ μένα εἶναι ἀληθινὴ καὶ εἰλικρινής. Ἡ ζωή, λοιπόν, τῶν ἕξι ἀδελφικῶν φίλων, καταγγέλθηκε στὸν ἔπαρχο Τριπόντιο. Αὐτὸς μὲ κάθε τρόπο προσπάθησε νὰ τοὺς κάνει νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα. Μάταια, ὅμως.
 
Αὐτοὶ ὁμολόγησαν Χριστὸν ἐσταυρωμένον. Τότε τοὺς ὑπέβαλε σὲ μία σειρὰ ἀπὸ σκληρὰ βασανιστήρια. Ἀλλὰ μὲ θαυμαστὸ τρόπο ἔμειναν ἀβλαβεῖς ἀπὸ αὐτὰ καὶ κατόρθωσαν νὰ φέρουν πολλοὺς στὴ χριστιανικὴ πίστη. Τελικά τους ἀποκεφάλισαν.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Ὡς ἐννεάριθμον, τοῦ Λόγου σύνταγμα, ἐχθρῶν τᾶς φάλαγγας, κατετροπώσαντο, Ἴσαυρος Φήλιξ σὺν αὐτοίς, Ἐρμείας καὶ Περεγρίνος, ἅμα Ἰννοκέντιος, Μανουὴλ καὶ Βασίλειος, Ἰσμαὴλ ὁ ἔνδοξος, καὶ Σαβὲλ ὁ μακάριος' διὸ καὶ τὰ βραβεῖα τῆς νίκης, εὗρον ὡς Μάρτυρες Κυρίου.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς χορὸς θεόπλοκος κατηρτισμένοι, Ἀθληταὶ ἐννάριθμοι, ἀνδραγαθεῖτε εὐκλεῶς, ἐν ὁμονοίᾳ κραυγάζοντες· Σὺ τῶν Μαρτύρων Χριστὲ τὸ κραταίωμα.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἀθλοφόρων παρεμβολή, Ἴσαυρε παμμάκαρ, καὶ οἱ σύναθλοι οἱ κλεινοί· Χαίρετε γενναῖοι, ὁπλῖται τοῦ Κυρίου, Ἀγγέλων συμπολῖται, καὶ ἰσοστάσιοι.

 

Αὐτὸς ὑπῆρξε στὰ χρόνια τῶν βασιλέων Ὀνωρίου καὶ Ἀρκαδίου (395-480) καὶ γεννήθηκε στὴ Φρυγία. Δεκαοκτὼ χρονῶν ἔφυγε ἀπὸ τὴν πατρίδα του καὶ πῆγε στὴ Θρᾴκη, ὅπου ἔγινε μοναχὸς καὶ ἀσκήτευε σὲ κάποιο κοινόβιο. Ἀπὸ τὴν Θρᾴκη, μὲ ἄδεια τοῦ ἡγουμένου του πῆγε στὴ Χαλκηδόνα μὲ συνοδεία δυὸ ἄλλων μοναχῶν καὶ ἐκεῖ βρῆκε τὴν Μονὴ τοῦ Ῥουφίνου ἀκατοίκητη, ἔρημη καὶ ἄγρια. 

Τότε ὁ Ὑπάτιος, μαζὶ μὲ τοὺς συνοδίτες του, τὴν καθάρισε ἀπὸ τὰ ἀγκάθια καὶ τὰ τριβόλια, ποὺ εἶχαν φυτρώσει ἀπὸ τὴν πολυκαιρία καὶ τὴν ἔκανε κατοικήσιμη. Διότι ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ κτίτορα τῆς Μονῆς Ῥουφίνου, ὁ ὁποῖος καὶ τάφηκε σ᾿ αὐτή, οἱ μοναχοὶ ἐγκατέλειψαν αὐτὴ καὶ ἔτσι ἐρημώθηκε. Στὴ Μονὴ αὐτὴ ὁ Ὑπάτιος, μαζὶ μὲ ἄλλους μοναχούς, πέρασε ἀρκετὰ χρόνια, ἐργαζόμενος καὶ τρεφόμενος ἀπὸ τὸ ἐργόχειρό του. 

Ἀλλὰ κατόπιν ἔφυγε καὶ πῆγε πάλι στὸ προηγούμενο κοινόβιό του στὴ Θρᾴκη. Ὅμως, οἱ μοναχοί της Μονῆς Ῥουφίνου, ἦλθαν τὸν ζήτησαν καὶ τελικὰ τὸν πῆραν στὴ Μονή τους σὰν ἡγούμενο. Ἔτσι, ἀφοῦ ἔζησε μὲ ὁσιότητα καὶ ἔκανε ἀρκετὰ θαύματα ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ σὲ βαθιὰ γεράματα. (Περιττῶς ἐπαναλαμβάνεται ἡ μνήμη του, ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστές, καὶ τὴν 29η Μαΐου).

 

Ὑπῆρξε στὰ χρόνια τοῦ βασιλιᾶ Διοκλητιανοῦ (284-304) καὶ ἦταν ἐπίσκοπος Κουρίου, πόλη τῆς νότιας Κύπρου. Γιὰ τὸν ἀποστολικό του ζῆλο συνελήφθη μαζὶ μὲ τρεῖς ἄλλους χριστιανοὺς καὶ ῥίχτηκε στὴ φυλακή. Ὅταν οἱ τρεῖς συγκρατούμενοί του - Ἀριστοκλής, Δημητριανὸς καὶ Ἀθανάσιος (+ 23 Ἰουνίου) -πέθαναν μαρτυρικά, νέο διάταγμα τοῦ βασιλιᾶ, προέτρεπε τοὺς εἰδωλολάτρες νὰ ἀτιμάζουν παρὰ φύση τὰ σώματα τῶν χριστιανῶν. Τ

ότε ὁ Φιλονείδης γιὰ ν᾿ ἀποφύγει τὴν βέβαιη ἀτίμωση, ἔδεσε τὸ κεφάλι του, κάλυψε τὸ πρόσωπο μὲ τὸ ῥοῦχο του καὶ ἔπεσε πρὸς τὰ κάτω, ἀπὸ μέρος ὑψηλό. Ἀλλὰ πρὶν ἀκόμα τὸ σῶμα του φτάσει κάτω στὴ γῆ, ἡ ψυχή του πέταξε στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ.
 
Οἱ δὲ εἰδωλολάτρες, ὅταν βρῆκαν τὸ σῶμα του νεκρό, τὸ ἔβαλαν μέσα σ᾿ ἕνα σάκκο καὶ τὸ πέταξαν στὴ θάλασσα. Ὁπότε τὸ βρῆκαν στὴν παραλία οἱ πιστοί, τὸ παρέλαβαν καὶ τὸ ἔθαψαν μὲ τιμές. Τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου αὐτοῦ, συνέγραψε ὁ ἐπίσκοπος Ἀρίστων.

 

Ὑπῆρξε διάσημος γιὰ τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν ταπεινοφροσύνη του. Γιὰ νὰ ἀποφεύγει τοὺς ἐπαίνους τοῦ κόσμου, ἀποσυρόταν μὲ τοὺς μαθητές του καὶ προσευχόταν καὶ ἔψαλλε. Μὲ τέτοιο πνεῦμα ἀρετῆς, ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Γι᾿ αὐτὸν γράφει ὁ Εὐεργετινός.

 

Ἡ βιογραφία του βρίσκεται στὸ Λαυσαϊκό. Ἦταν ἀσκητὴς Αἰγύπτιος, ὁ ὁποῖος ἀναχώρησε ἀπὸ τὸ σπίτι του στὴν ἔρημο καὶ πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ μὴ δεῖ ποτὲ τοὺς γονεῖς καὶ συγγενεῖς του.
 
Μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια, ἡ ἀδελφή του, γερόντισσα πιά, ἔμαθε πὼς ζεῖ καὶ παρακάλεσε νὰ τὸν δεῖ μὲ τὴν μεσιτεία τῶν πατέρων τῆς Σκήτης. 

Τότε ὁ ἀββᾶς Πιώρ, πῆγε στὸ σπίτι της, στάθηκε στὴν πόρτα, χωρὶς νὰ μπεῖ μέσα στὸ σπίτι καὶ μὲ κλειστὰ τὰ μάτια του, συνομίλησαν μὲ τὴν ἀδελφή του.
 
Καὶ χωρὶς νὰ τὴν δεῖ καθόλου, ἔφυγε πάλι στὴν ἔρημο, ὅπου ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

 

 

Ὁ Ἅγιος Alban (Ἀλβανός), πρωτομάρτυρας τῆς Βρετανίας, ἦταν Ρωμαῖος πολίτης καὶ ζοῦσε στὴν πόλη Βερουλάμιουμ (Verulamium), λίγα μίλια βόρειά του Λονδίνου κατὰ τὴν περίοδο τῶν διωγμῶν καὶ ἦταν ἀρχικὰ παγανιστής.

Ὅταν ὁ διοικητὴς τῆς πόλης ξεκίνησε τοὺς διωγμοὺς κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ἕνας Χριστιανὸς Ἱερέας, ποὺ πιθανότατα ὀνομαζόταν Ἀμφίβολος, κρύφτηκε στὸ σπίτι τοῦ Ἁγίου Alban. Ὁ Ἅγιος Alban, ἐντυπωσιάστηκε ἀπὸ τὸν τρόπο ζωῆς τοῦ Ἀμφίβολου καὶ ἄρχισε νὰ τὸν ρωτᾶ γιὰ τὴν πίστη του. Ἀποτέλεσμα αὐτοῦ ἦταν ὁ Ἅγιος Alban νὰ πιστέψει στὸν Χριστὸ νὰ ζητήσει νὰ βαπτιστεῖ. Τότε, ὅμως, ὁ διοικητὴς τῆς πόλης πληροφορήθηκε ὅτι στὸ σπίτι τοῦ Alban κρυβόταν ὁ Ἀμφίβολος καὶ ἔστειλε νὰ τὸν συλλάβουν. Ο Alban τὸν φυγάδευσε ἀνταλλάσσοντας ροῦχα μαζί του. Ντυμένος μὲ τὸν μανδύα τοῦ ἱερέα συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε στὸν κριτή. Ἐκεῖ κατηγορήθηκε τόσο γιὰ τὴν ὑπόθαλψη τοῦ διωκόμενου κληρικοῦ, ὅσο καὶ γιὰ ἀποστασία ἀπὸ τὴν προγονική του θρησκεία. Ἀρνούμενος νὰ ἀποκηρύξει τὴν πίστη του στὸ Χριστό, ὑπέμεινε βασανιστήρια καὶ τελικὰ ἀποκεφαλίστηκε στὸ λόφο λίγο πιὸ πέρα ἀπὸ τὴν πόλη.

Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωὴ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου τῆς ὀρθοδοξίας, μπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Οἱ Ἅγιοι τῶν Βρεττανικῶν Νήσων», τοῦ Χριστόφορου Κων. Κομμοδάτου, ἐπισκόπου Τελμησσοῦ, Ἀθῆναι 1985.